PET/CT onkolojik görüntülemede yeni bir çağ açan, vücudun tüm organları hakkında aynı anda hem metabolik, hem morfolojik bilgi veren kapsamlı bir görüntüleme modalitesidir.
PET (Positron Emisyon Tomografi)
Kanser hücreleri büyümek ve çoğalmak için ihtiyaç duydukları enerjiyi glukozdan karşılar. PET teknolojisinde glukoz radyoaktif bir madde ile işaretlenip hastaya enjekte edilir. Bunu takiben, radyoaktif glukozu tutmuş olan kanserli doku dışardan görüntülenir. PET, anormal görünen bir dokuda kanser olup olmadığını söylemede oldukça güvenilir olmasına rağmen, yeterli anatomik bilgi vermediğinden, tümörün yerleşim yeri hakkında ya da radyoaktif madde ile işaretlenmiş glukozun tutulduğu yerin normal bir dokuya ait olup olmadığı hakkında soru işaretleri kalabiliyor.
BT (Bilgisayarlı Tomografi)
BT görüntüleme ya da halk arasındaki yaygın adıyla tomografi, vücudun anatomik yapısının ayrıntılı şekilde görüntülenmesine olanak tanıyan bir yöntemdir. BT ile, tümörlerin nerede bulunduğu ve boyutları hakkında bilgi edinilebiliyor. Ancak bunların kötü ya da iyi huylu lezyonlar olup olmadığı anlaşılamaz
PET ve BT kombinasyonu
PET/BT, PET ve BT tekniklerinin aynı cihazda bir araya getirilmesi esasına dayanıyor. Böylece, hem hücrelerin metabolik fonksiyonu hem de anatomi, tek bir cihaz tarafından tek bir seansta görüntülenebiliyor.
PET-BT nasıl çekilir?
PET/BT, cihazına girecek hastalara önce F-18 FDG enjekte edilir ve bu ilacın, vücutta var olma ihtimali olan kanser hücreleri tarafından emilmeleri için 45 - 60 dakika arasında bir süre beklemeleri gerekiyor. Ardından tarama başlatılır ve hasta sırt üstü yatar bir pozisyonda 35-45 dakika arası kalır
PET-BT kime çekilir?
PET-BT ile malign olduğundan şüphelenilen kitlelerde canlı tümör dokusunun saptanması, kanserin evrelemesi, bu hastalara uygulanan tedaviye yanıtın değerlendirilmesi, radyoterapi planlaması gibi alanlarda ve kanserli hastaların tedavi sonrası dönemdeki takiplerinde kanser hastalığının nüks araştırılmasında son dönemde en çok kullanılan en ileri medikal görüntüleme tekniğidir. Onkolojik PET/BT görüntülemenin en sık kullanıldığı kanser türleri arasında;
- Akciğer kanseri,
- Baş-boyun tümörleri,
- Kolon ve rektum kanseri,
- Lenfoma,
- Malign melanoma,
- PET/CT Meme kanseri,
- PET/CT Tiroid kanseri,
- Over, endometrium ve serviks kanseri gibi jinekolojik tümörler,
- Primer ya da metastatik beyin tümörleri,
- Primer odağı belirlenemeyen tümörlerin araştırılmasında kullanılır.
Ülkemizde PET/BT’de en sık kullanılan radyoaktif madde olan Flor 18 ile birleştirilmiş deoksiglukoz (FDG), enerji kaynağı glukoz olan tüm dokularda biyodağılım göstererek vücuttaki tüm organların görüntülenebilmesine imkan verir. Canlı tümör dokusunun normalden daha yüksek yoğunlukta FDG tutulumu göstermesi prensibine dayanan Onkolojik PET/CT çalışması, kanserli hastaların teşhis ve tedavisinde en önemli görüntüleme yöntemlerinden biri haline gelmiştir.
Nörolojik PET/BT, antiepileptik tedaviye cevapvermeyen, cerrahi adayı epilepsi hastalarında beyinde epilepsiyi tetikleyen odağın belirlenmesinde ve Alzheimer hastalığı gibi hayat kalitesini ciddi ölçüde etkileyen nörolojik olgularda bunama teşhisinin erken dönemde konulması ve diğer demans hastalıklarından ayırıcı tanısının başarılı bir şekilde yapılabilmesinde kilit rol oynar.
Kardiyak PET/BT, enfarktüs geçiren ve koroner arter bypass cerrahisi adayı olan kardiyolojik hastalarda, enfarktüslü kalpte canlı kas dokusunun olup olmadığını ve hastanın bypass cerrahisinden faydalanabileceğini öngörmede oldukça başarılı bir yöntemdir.
PET/BT’nin sebebi bilinmeyen ateş (metabolik olayların arttığı, sebebi bilinmeyen ve kontrol altına alınamayan ateş yüksekliklerinde ve enfeksiyon odağı), granülomatöz hastalıkların yaygınlığının, aktif dönemde olup olmadığının saptanması ve tedavi takibigibi diğer klinik kullanım alanları da bulunmaktadır.
PET KULLANILAN RADYOFARMASÖTİKLERİ
PET çekimleri esnasında en çok F-18 FDG kulanılmaktır. Ayrıca Flor-18, Ga-68, C-11 ve diğer pek çok PET izotopu ile işaretlenen ilaç, biyolojik moleküller de PET çekimleri için kullanılabilir.
ÇEKİM SONRASI
Radyoaktif madde hastaya verildiği için enjeksiyondan 4 saat kadar hamilelerden ve küçük çocuklardan 2 metre uzak durmaları istenir. Ancak enjeksiyon sonrasında bu sürenin büyük kısmı klinikte geçirileceği için hastalar klinik çıkışında yeniden bilgilendirilir. Hastanın aldığı radyasyon dozu tomografi çekilen bir hastadan daha yüksek değildir.
Ayrıca emziren kadın hastalar tetkikten sonra 8 saat emzirmemelidir. Daha önceden sağmış olduğunuz sütünüzü de enjeksiyon sonrasında 4 saate kadar yakınınızın vermesini tavsiye ediyoruz.