TEST BİLGİLERİ REHBERİ
Doku Tipleme Test Rehberine Ulaşmak İçin Tıklayınız
Doku Tipleme Güvenlik Rehberine Ulaşmak İçin Tıklayınız
LABORATUVAR TANITIMI
İletişim Bilgileri
Gülhane Eğitim Araştırma Hastanesi, Araştırma Binası 2. Kat, 06010, Etlik, Ankara, Türkiye
Akım sitometri laboratuvarı : 0 312 304 43 37
Doku tipleme laboratuvarı : 0 312 304 43 40
Laboratuvar Çalışma Saatleri
Doku Tipleme laboratuvarında hafta içi sabah 08:00 ile akşam 17:00 saatleri arasında hizmet verilmekte, mesai saatleri dışında ve tatil günlerinde (hafta sonu, yılbaşı, bayram vs.) icapçı öğretim üyesi, biyologlar ve laboratuvar teknikerleri ile görev kesintisiz olarak sürdürülmektedir.
Testlerin Kapsamı
Doku Tipleme Laboratuvarında aşağıda detaylı olarak sıralanan, çeşitli immün sistem bozuklukları ve transplantasyon immünolojisi alanlarında detaylı testler yapılmaktadır:
- Kemik iliği naklinde HLA Tiplendirmesi (HLA-A,B,C (Moleküler Düşük Çözünürlükte, PCR-SSO)
- Kemik iliği naklinde HLA Tiplendirmesi (HLA-DRB1,DQA1/DQB1 (Moleküler Düşük Çözünürlükte, PCR-SSO)
- Behçet hastalığı teşhisini desteklemek için HLA B5 (HLA B51/ HLA B52) testleri RT-PCR yöntemi ile yapılmaktadır.
- Artrit, Anklizon spondilit vb.gibi bir otoimmün hastalığı teşhis etmek için HLA B-27 testleri RT-PCR yöntemi ile yapılmaktadır.
- HIV kemofarmasötik ajanı Abakavir'e karşı aşırı duyarlılık reaksiyonlarını önlemek için HLA B57 testleri RT-PCR yöntemi ile yapılmaktadır.
- Primer immün yetmezlik hastalarında Lenfosit Alt Grupları Analizi
- Pediatrik Hematoloji-Onkoloji hastalarında kemik iliği nakli sonrası Lenfosit Alt Grupları Analizi
- Lösemi-Lenfoma Tiplendirmesi
- Otolog ve Allojenik kemik iliği naklinde periferik kök hücre (CD34) tayini
- Hücre canlılığı değerlendirmesi
- Aplastik anemili hastalarda PNH değerlendirmesi
Numunelerin Alımı, Toplanması ve Nakli
Poliklinik hastalarının numuneleri Merkez Biyokimya Laboratuvarı, A ve B polikliniklerinde, klinik hastalarının numuneleri ise ilgili kliniklerde alınmakta; immünolojik testler için toplanan numuneler ve numune kabul bölümüne gelen örnekler belirlenen görevli tarafından her gün saat 14:00’de imza karşılığı teslim alınarak Sağlık Bilimleri Enstitü Binasındaki Doku Tipleme Laboratuvarına ulaştırılmaktadır.
Numunelerin Kabul Edilme Kriterleri
Numunelerin üzerine hasta bilgilerini ve sonuç alma tarihini içeren etiketlerin yapıştırılması zorunludur. Etiketsiz veya üzerinde eksik bilgi olan numuneler işleme alınmamaktadır. Ayrıca alınan materyal ile kirletilmiş numuneler de bulaşıcı hastalık riski taşıdığından kabul edilmemektedir.
Numunelerin Saklanma Süresi ve Koşulları
Akım sitometri laboratuvarında numuneler hemen çalışılmakta ve floresan antikorlarla işaretlenmiş hücreler en fazla 24 saat süre ile 2-8°C’de buzdolabında ve ışıktan korunmuş olarak saklanmaktadır.
Doku tiplendirme testlerinde numuneler laboratuvara geldikleri gün DNA izolasyonu yapılmakta ve planlama yapılan günde çalışılmak üzere -2-8°C’de saklanmaktadır. Doku tipleme laboratuvarında çalışılan DNA’lar süresiz olarak saklanmaktadır.
UYGULANAN YÖNTEMLER
Doku Tipleme Testleri
Doku tiplemede moleküler yöntem olarak SSO Lumineks teknolojisi kullanılır. Alıcılarda ve verici adaylarında HLA Sınıf-I (HLA-A, -B, -C) ve Sınıf-II antijenleri (HLA-DRB1, HLA –DQB1) moleküler yöntemle (PCR-SSO) belirlenir. Ayrıca hasatlıkları destekleyici nitelikte olan HLA B allellerinin tespitinde ise RT-PCR yöntemi kullanılmaktadır.
Doku Tipleme Testleri İçin Dikkat Edilecek Hususlar
a. Doku tiplendirme testleri için 43 40 numaralı telefondan randevu alınmalıdır.
b. Numuneler 1 EDTA’lı (mor kapaklı) tüpe alınmalıdır.
c. Randevu tarihinde hastanın beyaz küre sayısı en az 4000 olmalıdır.
ç. Doku tiplendirme testleri için alınan örnek tüpünün üzerine örneğin alındığı tarih ve saat mutlaka yazılmalıdır.
f. Test istekleri hasta ve donörleri için ayrı ayrı yapılmalı veya hasta üzerinden donör sayısı kadar yapılmalıdır.
h. Numunelerin transportundan sorumlu olan personel, örnekleri sağlık ve emniyet tedbirlerine dikkat ederek taşımalı (tüpün kapağının açık olmaması, tüpün kırılmaması, eldiven kullanma) ve mümkün olduğunca örnekleri sarsmamalıdır.
Akım Sitometri Testleri
Akım sitometrik yöntem kullanılarak periferik kan, kemik iliği ve muhtelif vücut sıvılarında immünofenotiplendirme yapılmakta, böylelikle immün yetmezliklere ve kemik iliği kökenli malignitelere hücresel düzeyde tanı konulmaktadır. Aynı yöntem kullanılarak periferik kan ve aferez ürünlerinde CD45dimCD34+ kök hücre oranı ve mutlak sayısı tayin edilmekte, elde edilen neticelere göre transplantasyon zamanı belirlenmektedir.
Akım Sitometri Testleri İçin Dikkat Edilecek Hususlar
a. Akım Sitometri Testleri için 43 37 numaralı telefondan en az bir gün önce randevu alınmalıdır.
b. Lenfomononükleer hücreler ve kök hücrelerle ilgili analizlerde örnekler EDTA’lı veya ACD’li tüplere alınmalı; fagositik hücrelerle ilgili analizlerde ise heparinli tüplere alınmalıdır.
c. Akım Sitometri Testleri için alınan örnek tüpünün üzerine örneğin alındığı tarih ve saat mutlaka yazılmalıdır. Tam kanda lenfosit sayımı ve değerlendirilmesi için test kanın alındığı aynı gün numune çalışılmalıdır.
ç. İstek formunda hastanın yaşı, cinsiyeti, beyaz küre sayısı, ön tanısı, örnek türü (periferik kan, kemik iliği vs.) ve verilen tedavi mutlaka belirtilmelidir.
d. Numunelerin transportundan sorumlu olan personel, örnekleri sağlık ve emniyet tedbirlerine dikkat ederek taşımalı (tüpün kapağının açık olmaması, tüpün kırılmaması, eldiven kullanma) ve mümkün olduğunca örnekleri sarsmamalıdır.
f. Kemik iliği, bronkoalveoler lavaj mayisi, beyin omurilik sıvısı, gözyaşı, vücut sıvıları ve CD34 analizi için örnekler gönderilmeden bir gün önce Akım Sitometri Laboratuvarı ile koordine edilmelidir.
TESTLERDoku Tipleme Testleri
Testin adı | Numune tüpü | Sonuç verme | Yöntem | Açıklama |
HLA-A(Moleküler düşük çözünürlükte,her biri) | EDTA’lı | 15 gün | PCR-SSOLümineks teknolojisikullanılır.(Low resolution yöntemi) | Sınıf I HLA -A allellerinin SSO yöntemiyle tiplendirmesi yapılır. |
HLA-B(Moleküler düşük çözünürlükte,her biri) | EDTA’lı | 15 gün | PCR-SSOLümineks teknolojisikullanılır.(Low resolution yöntemi) | Sınıf I HLA -B allellerinin SSO yöntemiyle tiplendirmesi yapılır. |
HLA-C(Moleküler düşük çözünürlükte,her biri) | EDTA’lı | 15 gün | PCR-SSOLümineks teknolojisikullanılır.(Low resolution yöntemi) | Sınıf I HLA -C allellerinin SSO yöntemiyle tiplendirmesi yapılır. |
HLA-DRB1(Moleküler düşük çözünürlükte,her biri) | EDTA’lı | 15 gün | PCR-SSOLümineks teknolojisikullanılır.(Low resolution yöntemi) | Sınıf II HLA–DRB1 allellerinin SSO yöntemiyle tiplendirmesi yapılır. |
HLADQA1/DQB1(Moleküler düşük çözünürlükte,her biri) | EDTA’lı | 15 gün | PCR-SSOLümineks teknolojisikullanılır.(Low resolution yöntemi) | Sınıf II HLA –DQB1/DQA1 allellerinin SSO yöntemiyle tiplendirmesi yapılır. |
HLA B27 | EDTA’lı | 15 gün | RT-PCR | Artrit, Anklizon spondilit vb.gibi bir otoimmün hastalığı teşhis etmek için istenir. |
HLA B5 | EDTA’lı | 15 gün | RT-PCR | Aftör ülser,göz tutulumu deri bulguları, genital bölge yaraları en belirgin bulguları arasındadır. HLA B5 (HLA B51/ HLA B52) pozitifliği Behçet hastalığı teşhisini desteklemek için istenir |
HLA B57 | EDTA’lı | 15 gün | RT-PCR | HIV kemofarmasötik ajanı Abakavir'e karşı aşırı duyarlılık reaksiyonlarını önlemek için yapılır. |
* Birden fazla test isteğinde bulunulan numunelerde iki tüp (5 ml) EDTA’lı ve bir düz tüp (5 ml) kan yeterlidir.
Akım Sitometri Testleri
Testin adı | Numune tüpü | Hacim* | Sonuç verme | Açıklama |
Lenfosit alt-gurupları | EDTA | 3 ml | Bir gün sonra | AIDS ve immün yetmezlik düşünülen hastalar için yapılmaktadır. Ölçülen parametreler: CD3, CD4, CD8, CD19, CD16+56, CD45 |
Lösemi-Lenfoma paneli | EDTA | 3 ml | İki gün sonra | Lösemi veya lenfoma düşünülen hastalar için yapılmaktadır. Ölçülen parametreler:
Lösemi paneli: CD2, CD3, CD4, CD5, CD7, CD8, CD9, CD10, CD11b, CD11c, CD13, CD14, CD15, CD16, CD19, CD20, CD22, CD23, CD25, CD33, CD34, CD38, CD41, CD42a, CD45, CD56, CD58, CD59, CD64, CD69, CD71, HLA-DR
Lenfoma paneli: CD2, CD3, CD4, CD5, CD7, CD8, CD10, CD11c, CD13, CD14, CD15, CD19, CD20, CD22, CD23, CD25,CD38, CD45, CD69, CD71, HLA-DR, CD16+CD56 |
Hücre siklusu - Apoptozis | EDTA | 3 ml | Bir gün sonra | Lösemi veya lenfoma tanısı konmuş hastaların tedavilerinin izlenmesinde yapılmaktadır. |
Kök hücre canlılığı | EDTA | 3 ml | Aynı gün | Otolog ve allojenik kemik iliği naklinde verilecek kök hücre canlılığının değerlendirilmesi için yapılmaktadır. |
CD34 (periferik kan, kemik iliği aferez ürünü) |
EDTA
| 3 ml | Aynı gün | Otolog ve allojenik kemik iliği naklinde verilecek kök hücre miktarının ve zamanının belirlenmesi için kullanılmaktadır. |
Monoklonal antikor Flow XM | Verici için ACD/EDTA’lı; Alıcı için Düz tüp(serum) | 3 ml | Aynı gün | Böbrek nakillerinde yapılır. Bu testle alıcı serumunda verici lenfositlerine karşı humoral reaktivite araştırılır. |
*Birden fazla test isteğinde bulunulan numunelerde tek tüp (3 ml) kan yeterlidir.
Akım sitometri testleri referans aralıkları
Lenfosit alt grupları referans aralıklarıBelirteç adı | Referans Aralığı (%) |
CD19 (B hücresi; Foliküler Dendritik Hücre) | 6,4 - 23,0 |
CD3 (T hücresi) | 59,0 - 85,0 |
CD3+/CD4+ (T hücresi; Helper T hücresi) | 29,0 - 57,0 (Erkek) |
CD3+/CD4+ (T hücresi; Helper T hücresi) | 31,0 - 61,0 (Kadin) |
CD3+/CD8+ (Sitotoksik T hücresi) | 11,0 - 38,0 |
CD4/CD8 oranı | 0,9 - 3,6 |
CD3+/HLA DR+ (Uyarılmış T hücresi) | 3,6 - 25,9 |
CD3-/CD16+56+ (NK hücresi) | 5,6 - 31,0 |
Pediatrik dönem lenfosit alt grupları referans aralıklarıBelirteç adı | Neonatal | 1 hafta-2 ay | 2-5 ay | 5-9 ay | 9-15 ay | 15-24 ay | 2-5 yaş | 5-10 yaş | 10-16 yaş |
CD19
(B hücresi) | 5 - 22 | 4 - 26 | 14 - 39 | 13 - 35 | 15 - 39 | 17 - 41 | 14 - 44 | 10 - 31 | 8 - 24 |
CD3
(T hücresi) | 28 - 76 | 60 - 85 | 48 - 75 | 50 - 77,7 | 54 - 76 | 39 - 73 | 43 - 76 | 55 - 78 | 52 - 78 |
CD3+/CD4+
(Hepler T hücresi) | 17- 52 | 41 - 68 | 33 - 58 | 33 - 58 | 31 - 54 | 25 - 50 | 23 -48 | 27 - 53 | 25 - 48 |
CD3+/CD8+
(Sitotoksik T hücresi) | 10 - 41 | 9 - 23 | 11 - 25 | 13 - 26 | 12 - 28 | 11 - 32 | 14 - 33 | 19 - 34 | 9 - 35 |
CD4/CD8 oranı | 1,0 - 2,6 | 1,3 - 6,3 | 1,7 - 3,9 | 1,6 - 3,8 | 1,3- 3,9 | 0,9 - 3,7 | 0,9 - 2,9 | 0,9 - 2,6 | 0,9 - 3,4 |
CD3+/HLA DR+
(Uyarılmış T hücresi) | 1 - 6 | 1 - 38 | 1 - 9 | 1 - 7 | 2 - 8 | 3 - 12 | 3 -13 | 3 - 14 | 1 - 8 |
CD3-/CD16+56+
(NK hücresi) | 6 - 58 | 3 - 23 | 2 - 14 | 2 - 13 | 3 - 17 | 3 - 16 | 4 -23 | 4 - 26 | 6 - 27 |
SAĞLIK BAKANLIĞI RUHSAT BELGESİ
PERSONELİMİZ
Doku Tipleme Laboratuvarı Sorumlusu: Doç. Dr. Sait YEŞİLLİK
Doku Tipleme Laboratuvarı Sorumlusu Yardımcısı:Uzm. Dr. Fevzi DEMİREL
Teknik ve Analiz Sorumlusu: Uzm.Biyolog Nihan TIRIK
Teknik ve Analiz Sorumlusu: Uzm.Biyolog Yeşim ERGİN
Teknik Sorumlu :Lab Teknikeri Mustafa KOCAMAN
Laboratuvar Teknikeri:Lab Teknikeri Güneş ÖZER
Kalite Yönetim Sorumlusu: Uzm. Biyolog Nihan TIRIK