KLİNİK TANITIMI
Gülhane Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Bilkent’te Gaziler FTR EAH bünyesinde ve Etlik’te Gülhane EAH bünyesinde faaliyet göstermektedir. Etlik yerleşkesinde, ayaktan müracaat eden ve diğer kliniklerde yatan hastalar için Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı’na bağlı poliklinik, egzersiz salonu, fizik tedavi-hidroterapi üniteleri ve EMG laboratuvarı faaliyet göstermektedir. Polikliniklerde başta gaziler ve şehit yakınları olmak üzere tüm hastalar rehabilitasyon ve tedavi edici sağlık hizmetlerinden faydalanmaktadır. Hali hazırda Anabilim Dalımız öğretim üyelerinin kontrolünde Gülhane ve Gaziler EA Hastanelerinde ikişer olmak üzere toplam 4 poliklinikte hizmet verilmektedir. Gülhane EA Hastanesi FTR bölümünde FTR hizmetleri yanında girişimsel fiziyatrik ağrı uygulamaları, sağlık kurul işlemleri, poliklinik hizmetleri, konsültasyon ve Gaziler FTR EAH ile koordinasyon hizmetleri de yürütülmektedir.
Gaziler FTR EAH bünyesindeki 200 Yataklı Rehabilitasyon Hastanesi’nde ise ayaktan veya yatan hastalara hizmet verilmektedir. Nörolojik, ortopedik ve romatolojik sakatlığa yol açan hastalığı olanların, konusunda spesifikleşmiş ve uzun süreli deneyime sahip Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon öğretim üyeleri kontrolünde takip ve tedavileri, ayrı ayrı poliklinik ve yataklı servislerde yapılmaktadır.
Gaziler FTR EA Hastanesi; nörolojik, ortopedik ve romatolojik rehabilitasyon alanlarında Türkiye’nin ve Avrupa’nın önde gelen sayılı kuruluşlarındandır. Akut Bakım Kliniğinde; spinal kord hasarı ve travmatik beyin hasarına bağlı olarak gelişen nörolojik sakatlığın erken evre rehabilitasyonu amaçlanır. Enfeksiyon veya yara açılma riski olan hastaların tedavileri yürütülür. Akut bakım kliniğinin amacı öncelikle hastanın yeni durumuna uyum sağlayarak erken dönemi sorunsuz olarak atlatmalarını sağlamaktır. Erken rehabilitasyon döneminden sonra hastalar Spinal Kord ve Beyin Hasarı Rehabilitasyon servislerine nakledilir. Çeşitli nedenlerle spinal kord hasarı (travmatik, tümöral oluşum, vasküler nedenler v.b) veya beyin hasarı (travmatik, inme, tümoral v.b) gelişen ve aktif rehabilitasyon için uygun bulunan hastalar subakut ve kronik dönemde Spinal Kord Rehabilitasyonu ve Beyin Hasarı Rehabilitasyonu servislerinde yatırılarak tedavi edilir. Nörolojik Rehabilitasyon Bölümü, hastaların motor yeteneklerini geliştirmek üzere nörolojik egzersizler, hidroterapi ve havuz terapisi; bilişsel yeteneklerini geliştirmek üzere kognitif rehabilitasyon; ince el becerilerini geliştirmek üzere el rehabilitasyonu; günlük yaşam aktivitelerine yönelik fonksiyonel rehabilitasyon; nörolojik sorunlara bağlı konuşma ve yutma sorunlarının rehabilitasyonu amacıyla konuşma terapisi ayrı üniteler halinde Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon uzman hekimleri kontrolünde yapılmaktadır. Romatolojik ve Ortopedik Rehabilitasyon kliniklerinde her çeşit eklem sakatlığı, kas-iskelet sorunları, amputasyon ve romatolojik hastalığa sahip hastalar tedavi olmaktadır. Her türlü girişimsel fiziyatrik ağrı uygulamaları tecrübeli öğretim üyeleri kontrolünde uygulanmaktadır. Tamamlayıcı tıp uygulamaları ile desteklenmiş tedavi yöntemleri başarı ile gerçekleştirilmektedir. Ortopedik egzersiz salonu, hidroterapi ve elektroterapi ayrı üniteler halinde Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzman hekimleri kontrolünde yapılmaktadır.
Nörofizyoloji Laboratuarı, EMG-Biofeedback ünitesi, Hareket Analiz Test Laboratuarı, Performans Laboratuarı ve İzokinetik Laboratuarı hizmet vermektedir. Bu laboratuarlarda sinir ve kas hastalıklarında tanı koymayı sağlayan EMG, SEP, MEP incelemeleri yapılmakta; görsel ve işitsel uyarılara hastanın verdiği tepkinin geliştirmesi sağlanmakta; her türlü solunum testi ile egzersiz sonrası kardiyak performans ve kas gücü değerlendirilmekte; her türlü hareket anormallikleri kompüterize olarak değerlendirilmekte (3 Boyutlu Hareket Analizi) ve ayak tabanı (Dinamik Baro-Pedografi) ile gluteal bölge basınç ölçümleri yapılabilmektedir. Yine bu şefliğe bağlı olarak çalışan oldukça gelişmiş bir Ortez-Protez Laboratuarı bulunmaktadır. Doğuştan veya sonradan gelişen uzuv kayıplarına yönelik protezler ve mevcut ekstremitelerdeki fonksiyon kayıplarının giderilmesine yönelik ortezler burada yapılmaktadır.
FTR Öğretim Üyelerince Yürütülen ve Türkiye'de Örnek Gösterilen Diğer Klinik Uygulamalar
A) Kas-İskelet Patolojilerine Yönelik Lokal Enjeksiyonlar, Eklem Lavajları ve Sinir Blokları; Eklem, kas ve tendon patolojilerinde, gerekirse ultrasonografi rehberliğinde sorunu doğru olarak lokalize ederek uygun noktaya gerekli enjeksiyonları, inflamatuar veya dejeneratif eklem sorunlarına bağlı efüzyon direnajı ve eklemin yıkanması, omuz ağrılarına yönelik supraskapular sinir blokları ve nevraljilere yönelik sinir blokları uzman ellerde yapılmaktadır.
B) Floroskopi Rehberliğinde Transforaminal, Kaudal, İnterlaminar, Faset, Sakroiliak Enjeksiyonlar ve Radyofrekans Ablasyon Uygulamaları; Rehabilitasyon Hastanesi bünyesinde “Kas İskelet Sistemi Girişimsel Tedavi Ünitesi” kurulmuş olup, eğitimli ve deneyimli FTR öğretim üyeleri rehberliğinde servikal ve lomber disk hernileri, faset veya spinal stenoza bağlı ağrılar, faset veya sakroiliak disfonksiyon ağrılarına yönelik uygulamalar fizik tedavi uygulamaları ile birlikte başarı ile yürütülmekte ve bu konuda asistan eğitimi verilmektedir.
C) Pediatrik Rehabilitasyon; Günümüzde başta ABD olmak üzere bir çok ülkede Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon branşında spesifik ve bir üst ihtisas alanı olan “Pediatrik Rehabilitasyon”, bu konuda eğitimli ve deneyimli öğretim üyeleri rehberliğinde yürütülmektedir. Serebral palsi, travmatik beyin hasarı, spinal kord yaralanması, meningomyelosel, kas hastalıkları, romatizmal hastalıklar gibi sakatlığa yol açan çeşitli çocukluk çağı sorunları tedavi edilmektedir. Lokal spastisite tedavisine yönelik enjeksiyon uygulamaları gerekirse anestezi altında yapılmaktadır. Üç boyutlu hareket analiz sistemleri kullanılarak uygun tedavi, ortez seçimi ve cerrahi öneriler ortaya konmaktadır.
D) Spastisite Tedavisine Yönelik Girişimsel Uygulamalar; Lokal spastisite tedavisine yönelik “Botulinum Toksin” veya “Fenol” gibi nörokimyalasal ajanların uygulanımı EMG veya ultrasonografi rehberliğinde gerekirse anestezi altında uzman ellerde yapılmaktadır. Bununla birlikte, Nöroşirurji uzmanlarınca takılan “İntratekal Baklofen Pompası” nın kaçak kontrolleri, ilaç dolumları ve ilaç doz ayarları FTR uzmanlarınca yapılmaktadır.
E) Yutma Fonksiyonun Videofloroskopik Olarak Değerlendirilmesi: Çeşitli nedenlerle gelişmiş beyin hasarına bağlı yutma bozukluklarının erken dönemde tanınması ve bu konudaki önlemlerin alınması amaçlanır. Bu nedenle yapılan yatak başı değerlendirme sonrası, oral motor yapıların fizik muayenesini müteakip çeşitli kıvamlarda hazırlanmış radyoopak maddelerin hastaya yutturulması sırasında yapılan kayıtlar incelenerek yapılmaktadır.
F) Mesleki Rehabilitasyon ve Engelli Sporları; Rehabilitasyon hayat boyu sürer! Rehabilitasyonun amaçlarından biri onlara kendi mesleklerini sürdürmede yardım etmek veya yeni mesleki yetenekler kazandırmaktır. Halen Rehabilitasyon Hastanesi bünyesinde toplam olarak 9 atölyede (seramik, el sanatları, bilgisayar, fotoğrafçılık, ağaç İşleri, matbaa, örgü- dokuma, metal işleri, resim) hasta ve gazilerimiz için 17 ayrı branşta uğraşı kursları, mesleki amaçlı olarak da 5 ayrı branşta kurslar açılmaktadır. Görme engelli hasta rehabilitasyon programı kapsamında; satranç, golbol, bağımsız hareket eğitimi, bilgisayar, kabartma alfabe çalışmaları yapılmaktadır.
Bununla birlikte kronik dönemde hastaların, FTR öğretim üyeleri tarafından bir spor dalına yönlendirilmeleri sağlanmaktadır. Hastalıkları, yeteneklerine ve istekleri doğrultusunda değerlendirilerek, çeşitli spor branşlarına (basketbol, masa tenisi, bilardo, hentbol, okçuluk, halter, eskrim, saha tenisi, voleybol, basketbol ve futbol) katılımları için rehabilitasyon faaliyetlerine devam edilmektedir. Halen burada yetişen bir çok engelli sporcu ulusal liglerimizde uğraştığı spor dalı yoluyla geçimini sağlamakta ve milli takımlarda ülkemizi başarı ile temsil etmektedir. Bunun en son örneği 2007 yılında ülkemizde düzenlenmiş Dünya Ampute Futbol Şampiyonası’nda kazanılmış üçüncülük kupasıdır.
DOKTORLARIMIZ
Öğretim Üyeleri
Prof.Dr.Arif Kenan TAN
Doç.Dr.Koray AYDEMİR
Dr.Öğr.Üyesi Fatih TOK
Dr.Öğr.Üyesi Ümüt GÜZELKÜÇÜK
Dr.Öğr.Üyesi Kutay TEZEL
Dr.Öğr.Üyesi Özlem KÖROĞLU
Uzman Doktorlar
Uzm.Dr.İbrahim ÖZDEMİR
Uzm.Dr.Şefika KONCA
Uzm.Dr.Ayşegül YAMAN
Uzm.Dr.Dudu ÇELİK TAM
Uzm.Dr.Özlem KILIÇ
Uzm.Dr.Şahide Eda ALMAZ
Yandal Uzmanlık Öğrencileri
Uzm.Dr.Muhammed CANBAŞ
Asistanlar
Dr.Oğuz ALTAY
Dr.Ömer KUZU
Dr.Sabahat Gaye GÖKÇEN
Dr.Gonca DOĞAN ÖNCÜL